โครงการอ่างเก็บน้ำลำคันฉู
ประวัติโครงการ
โครงการอ่างเก็บน้ำลำคันฉู ในลุ่มน้ำลำคันฉู (รหัสลุ่มน้ำ 110) เป็นโครงการชลประทาน ขนาดกลาง ได้พิจารณาขึ้นเป็นการพัฒนาแหล่งน้ำเพื่อช่วยแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภค และการเกษตรของราษฎรในพื้นที่ฝั่งลำคันฉู ตั้งแต่บริเวณท้ายอ่างเก็บน้ำในเขตตำบลโคกเพชรพัฒนา อำเภอบำเหน็จณรงค์ ครอบคุลมมาถึงตำบลต่าง ๆ ที่ลำน้ำไหลผ่านจนเข้าเขตอำเภอจัตุรัสก่อนที่จะไหลลงสู่ บึงละหาน อันเป็นหนองน้ำธรรมชาติขนาดใหญ่ และไหลลงแม่น้ำชีตามลำดับ
ตำบลต่าง ๆ ที่กล่าวข้างต้น ได้แก่ โคกเพชรพัฒนา บ้านเพชร เกาะมะนาว โคกเริงรมย์ บ้านชวน บ้านตาล หัวทะเล บ้านขาม หนองโดน กุดน้ำใส บ้านกอก หนองบัวใหญ่ เป็นต้น
ซึ่งราษฎรบริเวณนี้ได้เคยมีเรื่องร้องเรียนต่อทางราชการ ให้ช่วยเหลือแก้ไขสภาพการขาดแคลนน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภค และการเกษตรของราษฎร ตามหนังสือที่ ชย.0516/251 ลงวันที่ 29 มิถุนายน 2526 และหนังสือที่ ชย.0416/139 ลงวันที่ 11 มกราคม 2531
ในพื้นที่ลุ่มน้ำลำคันฉูนั้น กรมชลประทานได้เคยศึกษาและวางโครงการอ่างเก็บน้ำลำคันฉู ประกอบด้วย การก่อสร้างอ่างเก็บน้ำและระบบชลประทานจากอ่างเก็บน้ำบนพื้นที่ประมาณ 15,000 ไร่ และได้ศึกษาเพิ่มเติมอีกกรณีหนึ่งคือ เมื่อสร้างอ่างเก็บน้ำเสร็จแล้วจะปล่อยน้ำลงลำน้ำเดิม เพื่อให้ราษฎรตามริมน้ำอาศัยฝายที่มีอยู่เดิมตามลำน้ำทดน้ำไปใช้ได้
โดยเรื่องการดำเนินงานโครงการอ่างเก็บน้ำลำคันฉูนี้ ทางกรมชลประทานมีแผนงานที่จะพัฒนา โครงการลำคันฉูเป็นอันดับแรกของแผนพัฒนาลุ่มน้ำชีตอนบน เพื่อให้สอดคล้องตามแผนโครงการอีสานเขียว จึงได้ศึกษาและกำหนดรูปแบบการพัฒนาโครงการลำคันฉู ในขั้นสุดท้ายโดยก่อสร้างเป็น อ่างเก็บน้ำ มีพื้นที่รับน้ำฝน 210 ตร.กม. (131,250 ไร่) ความจุที่ระดับน้ำเก็บกัก +265.00 ม. (รทก.) 42.6 ล้าน ลบ.ม. พื้นที่ผิวอ่างเก็บน้ำที่ระดับสูงสุด +266.87 ม.(รทก.) 9.296 ตร.กม. (5,810 ไร่) พื้นที่รับประโยชน์ท้ายน้ำเฉลี่ย 43,000 ไร่ (ฤดูฝน) ซึ่งบริเวณโครงการอ่างเก็บน้ำลำคันฉู อยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ นายางกลัก ทำนบดินตัวเขื่อนบริเวณที่ทำการ บ้านพัก, บ่อยืมดินและถนนเข้าหัวงานเขื่อน บางส่วนจะอยู่ในเขตหมู่บ้านโคกพงาด ต.โคกเพชรพัฒนา อ.บำเหน็จณรงค์ จ.ชัยภูมิ ส่วนบริเวณน้ำท่วมทำนบดินตัวเขื่อนอาคารบ้านพักจะอยู่ในเขต ต.ห้วยยายจิ๋ว อ.เทพสถิต จ.ชัยภูมิ เป็นส่วนมาก
ที่ตั้ง
โครงการลำคันฉู ตั้งอยู่ที่บ้านโคกพงาด ตำบลโคกเพชรพัฒนา อำเภอบำเหน็จณรงค์ จังหวัดชัยภูมิ ส่วนพื้นที่อ่างเก็บน้ำครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกเพชรพัฒนา อำเภอบำเหน็จณรงค์ และตำบลห้วยยายจิ๋ว อำเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ และเป็นจังหวัดหนึ่งที่อยู่ในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จุดที่ตั้งโครงการห่างจากจังหวัดชัยภูมิประมาณ 100 กม.
ระยะเวลาก่อสร้าง
ระยะเวลาก่อสร้าง โดยเริ่มงานก่อสร้างในปีงบประมาณ 2533 แล้วเสร็จ ในปีงบประมาณ 2543 รวมระยะเวลาก่อสร้าง 11 ปี ราคาก่อสร้าง 265.437 ล้านบาท
ประโยชน์ที่ได้รับเมื่อเสร็จสิ้นโครงการ
ผลประโยชน์ที่ไดรับเมื่อทำการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำลำคันฉูเสร็จ จนสามารถเก็บกักน้ำได้เรียบร้อย และสามารถส่งน้ำได้ จะมีดังนี้คือ
1. บริเวณอ่างเก็บน้ำ จะเป็นสถานที่เพาะพันธุ์ปลาน้ำจืด และจะเป็นที่ทำให้ราษฎรที่อยู่ในบริเวณรอบ ๆ อ่างเก็บน้ำ ซึ่งส่วนมากเป็นราษฎรในเขต ต.ห้วยยายจิ๋ว อ.เทพสถิต สามารถประกอบอาชีพทำนาได้ต่อไปในอนาคต
2. บริเวณที่เกษตรกรเคยทำนาตามลำคันฉู ด้านท้ายน้ำจะสามารถใช้น้ำในลำคันฉู ประกอบอาชีพทำนาได้ โดยไม่ขาดแคลนน้ำ ซึ่งคาดว่าจะเป็นประโยชน์ต่อพื้นที่ทำนาปีได้ ในเขต อ.บำเหน็จณรงค์ อ.จัตุรัส ประมาณ 47,500 ไร่
3. สนองความต้องการน้ำเพื่ออุปโภคและบริโภค อ.เทพสถิต อ.บำเหน็จณรงค์ อ.จัตุรัส ให้สามารถมีน้ำเพื่อการอุปโภคและบริโภคได้อย่างไม่ขาดแคลน
4. บรรเทาอุทกภัยในบริเวณลุ่มแม่น้ำชี
5. ให้เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของราษฎรที่อาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียง
การคมนาคม
การเดินทางเข้าสู่หัวงานสามารถเดินทางได้สะดวกทุกฤดูกาโดยทางรถยนต์ โดยเริ่มจากที่ว่าการอำเภอบำเหน็จณรงค์ ไปตามลาดยางสาย อ.บำเหน็จณรงค์ – ตลาดคำปิง ประมาณ 7 กม. ถึง สี่แยกเลี้ยวขวาไปตามถนนลาดยางสายราชสีมา - ลำนารายณ์ (ถนนสุรนารายณ์) ประมาณ 8 กม. ก่อนถึงโรงเรียนโคกหินตั้งศึกษาศิลป์ เลี้ยวขวาตามถนนลูกรังไปทางทิศเหนือ ประมาณ 15 กม. โดยผ่านหมู่บ้านปากจาบ ผ่านโรงเรียนปากจาบวิทยา ผ่านโรงเรียนโคกสำราษฎร์อำนวย ก็จะถึงบริเวณ หัวงาน รวมระยะทางทั้งหมดจากตัวอำเภอบำเหน็จณรงค์ ถึงหัวหน้าโครงการ ประมาณ 30 กม.
โครงการอ่างเก็บน้ำลำคันฉู
ชนิด เขื่อนดินเหนียว แบบ ZONE TYPE
จุดที่ตั้ง บ้านโคกพงาด ตำบลโคกเพชรพัฒนา อำเภอบำเหน็จณรงค์ จังหวัดชัยภูมิ
ละติจูด N 15 ° 29 ¢ 21²
ลองติจูด E 101 ° 33 ¢ 12²
พิกัด 47 PQT 739 – 139
ระดับสันเขื่อน +269.000 ม. (รทก.)
ความกว้างสันเขื่อน 8.00 ม.
ความยาวสันเขื่อน 2,008 ม.
ปริมาตรวัสดุถมตัวเขื่อน 885,000 ลบ.ม.
ความสูงที่จุดลึกสุด 26.00 ม.
ความกว้างฐานที่จุดลึกสุด 153.75 ม.
ความลาดด้านเหนือน้ำ 1 : 2.5, 1:3
ความลาดด้านท้ายน้ำ 1 : 2.5
พื้นที่รับน้ำฝน 210 ตร.กม. (131,250 ไร่)
ระดับน้ำสูงสุด +266.870 ม. (รทก.)
จุน้ำประมาณ 56.00 ล้าน.ลบ.ม.
พื้นที่ผิวน้ำ 9.296 ตร.กม. (5,810 ไร่)
ระดับน้ำเก็บกัก +265.000 ม.(รทก.)
จุน้ำประมาณ 42.60 ล้าน.ลบ.ม.
พื้นที่ผิวน้ำ 7.200 ตร.กม. (4,500 ไร่)
ระดับน้ำต่ำสุด +253.000 ม. (รทก.)
จุน้ำประมาณ 3.300 ล้าน.ลบ.ม.
พื้นที่ผิวน้ำ 1.248 ตร.กม. (780 ไร่)
ระดับท้องน้ำ +243.000 ม. (รทก.)
ทางระบายน้ำล้น
ชนิด SIDE CHANNEL
ขนาด 60.00 ม.
จุดที่ตั้ง กม. 0 + 083 ฝั่งซ้าย
ระดับสันฝาย +265.000 ม. ( รทก.)
ระดับน้ำนองสูงสุด +266.870 ม. ( รทก.)
ระบายน้ำได้ประมาณ 282.00 ลบ.ม. / วินาที